مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فیروز جعفری؛ اکبر اصغری زمانی؛ شیوا ستارزاده
چکیده
طرح مسئله: ظرفیت برد نقش به سزایی در پایداری محیط های شهری دارد و به ایجاد تعادل بین میزان جمعیت و منابع موجود در شهر و به تبع آن به مدیریت بهینه شهری کمک می نماید.
هدف: هدف از بررسی این شهر شناخت عوامل موثر بر پایداری زیستی، سنجش ظرفیت جمعیت پذیری و ارائه ی راهبرد های مدیریت جهت بهبود شهر است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر توسعه ای – کاربردی ...
بیشتر
طرح مسئله: ظرفیت برد نقش به سزایی در پایداری محیط های شهری دارد و به ایجاد تعادل بین میزان جمعیت و منابع موجود در شهر و به تبع آن به مدیریت بهینه شهری کمک می نماید.
هدف: هدف از بررسی این شهر شناخت عوامل موثر بر پایداری زیستی، سنجش ظرفیت جمعیت پذیری و ارائه ی راهبرد های مدیریت جهت بهبود شهر است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق از نوع تحلیلی _ توصیفی می باشد. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به روش اسنادی- کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص های (جمعیت، آب، برق و فضای سبز) از روش فازی استفاده شده و سپس شاخص های مذکور در محیط نرم افزار ArcGIS با روش های آماره گیتس اردجی، تحلیل خود همبستگی فضایی موران و پهنه بندی (تکنیک موریس) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای تعیین سیستم ظرفیت برد ابتدا پتانسیل بهره وری هر کدام از شاخص ها را برآورد نموده و سپس براساس جمعیت، میزان آستانه های ظرفیت تحمل با مدل عدد فشار مورد محاسبه قرار گرفته است.
نتایج و نوآوری پژوهش: نتایج نشان می دهد که مقدار موران جمعیت، آب، برق و فضای سبز به ترتیب 0.17، 0.15، 0.15 و 0.03 می باشد به طوری که سه شاخص اول از الگوی خوشه ای قوی پیروی می کنند در حالی که شاخص فضای سبز به صورت پراکنده در سطح شهر توزیع شده است. حداکثر توان جمعیت پذیری ظرفیت تحمل شاخص های آب، برق و فضای سبز به ترتیب برابر با 105639 نفر، 129121 نفر و 528540 نفر است.به طوری که در چندین سال اخیر شهر دارای سرانه فضای سبز بسیار خوبی بوده و ظرفیت تحمل آن بیش از 80 درصد می باشد.
مقاله پژوهشی
اقلیم شناسی
رضا ذاکری نژاد؛ سعید موحدی؛ احسان جهانیان
چکیده
دمای سطح آب یا دمای رویه‌ی آب در آبهای آزاد و دریاچه ها به عنوان یکی از شاخص های سنجش ویژگی‌های اقیانوس‌شناسی و هواشناسی شناخته می‌شود. در این تحقیق، برای تحلیل تغییرات زمانی و مکانی دمای سطح آب دریای عمان و خلیج فارس و دریای خزر با استفاده از داده‌های (0.25 درجه) سنجنده AVHRR طی بازه زمانی 1989-2019 استفاده شد. میانگین دمای ماهانه، فصلی و ...
بیشتر
دمای سطح آب یا دمای رویه‌ی آب در آبهای آزاد و دریاچه ها به عنوان یکی از شاخص های سنجش ویژگی‌های اقیانوس‌شناسی و هواشناسی شناخته می‌شود. در این تحقیق، برای تحلیل تغییرات زمانی و مکانی دمای سطح آب دریای عمان و خلیج فارس و دریای خزر با استفاده از داده‌های (0.25 درجه) سنجنده AVHRR طی بازه زمانی 1989-2019 استفاده شد. میانگین دمای ماهانه، فصلی و سالانه از داده‌های روزانه در نرم‌افزار ArcGIS 10.8 تهیه شد. سپس به بررسی روند تغییرات دمایی آب در خلیج‌فارس و دریای عمان نسبت به دریای خزر پرداخته شد. نتایج تحلیل داده‌های دمای سطح آب نشان داد که دمای آب در خلیج فارس و دریای عمان کاهش دما در قسمت شمالی خلیج فارس در فصل بهار اتفاق افتاده است ولی در فصل تابستان، کاهش دما در قسمت مرکزی خزر اتفاق افتاده است. در فصول پاییز و زمستان، کاهش دما متاثر از عرض جغرافیایی می باشد. در حالی که در بخش‌های جنوبی دریای خزر ، خصوصاً جنوب شرقی، گرم‌ترین پهنه‌ها بوده و خزر میانی نیز دمای کمتری نسبت به بقیه مناطق دارد. در فصل بهار، کاهش دما در خزر میانی اتفاق افتاده است و به سمت عرض های بالا و پایین افزایش دما مشاهده شد. در حالی که در فصل پاییز، کاهش دمای سطح آب در خلیج فارس و در زمستان، در دریای عمان مشاهده شد. روندهای ماهیانه دما برای خلیج فارس و دریای عمان برای 12 ماه افزایشی می باشد. در دریای خزر، روند تغییرات دما در ماه های ژانویه و دسامبر کاهشی و بقیه ماه ها افزایشی بود.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ابراهیم تقوی؛ داریوش نوین؛ بختیار عزت پناه
چکیده
امروزه یکی از رویکردهای مهم برای کنترل و مدیریت این پدیده، رویکرد حکمروایی خوب شهری است. حکمروایی خوب شهری را می‌توان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت سازندهی بخش‌های دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به‌منظور نیل به توسعه پایدار شهری، ایجاد شهر سالم و ارتقای کیفیت زندگی تعریف کرد. در پژوهش حاضر، پهنه‌های اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز ...
بیشتر
امروزه یکی از رویکردهای مهم برای کنترل و مدیریت این پدیده، رویکرد حکمروایی خوب شهری است. حکمروایی خوب شهری را می‌توان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت سازندهی بخش‌های دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به‌منظور نیل به توسعه پایدار شهری، ایجاد شهر سالم و ارتقای کیفیت زندگی تعریف کرد. در پژوهش حاضر، پهنه‌های اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز با رویکرد حکمروایی مطلوب شهری مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، شامل روش‌های توصیفی -تحلیلی و محاسبات آماری بوده و تحلیل داده‌های پژوهش، از نرم‌افزارهای آماری SPSS، EXCEL و تکنیک‌های آماری از جمله آزمون T می‌باشد. اطلاعات پژوهش به دو شیوه کتابخانه‌ای و پیمایشی (با استفاده از پرسشنامه) گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل 1400 خانوار ساکن سکونت‌گاههای غیررسمی کلانشهر تبریز و حجم نمونه 300 نفر سرپرست خانوار است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است، که مقدار محاسبه شده 6/0 به‌دست آمده است. ارزش‌گذاری متغیرها با بهره‌مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج بررسی‌ها براساس شاخص‌های حکمروایی خوب شهری مشارکت، پاسخگویی، قانونمندی، عدالت، شفافیت، مسئولیت-پذیری، اثربخشی و کارآمدی نشان می‌دهد که میزان بهره-گیری از حکمروایی مطلوب شهری در تبریز در سطح متوسط و پایینی قرار دارد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
نصرت مرادی؛ سید هدایت اله نوری
چکیده
هدف این مطالعه طراحی یک مدل ارزیابی تناسب زمین بر اساس روش ارزیابی چندمعیاره-سناریو محور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای توسعه کشاورزی در شهرستان ارومیه واقع در شمال غرب ایران است. در این رویکرد چند مرحله ای، در ابتدا مهم ترین ویژگی های فیزیکی زمین از جمله توپوگرافی مطالعه شد. در مراحل بعدی، محدودیت های طبیعی و انسانی و در ...
بیشتر
هدف این مطالعه طراحی یک مدل ارزیابی تناسب زمین بر اساس روش ارزیابی چندمعیاره-سناریو محور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای توسعه کشاورزی در شهرستان ارومیه واقع در شمال غرب ایران است. در این رویکرد چند مرحله ای، در ابتدا مهم ترین ویژگی های فیزیکی زمین از جمله توپوگرافی مطالعه شد. در مراحل بعدی، محدودیت های طبیعی و انسانی و در نهایت سناریوهای محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی جهت تهیه سناریوی توسعه کشاورزی پایدار ارزیابی گردید. نتایج مستخرج از تهیه نقشه پایه محدودیت های توسعه کشاورزی بر اساس مدل بولین و فازی نشان داد که تنها حدود 12 درصد از کل مساحت شهرستان برای توسعه کشاورزی بدون محدودیت است. در حالی که حدود 64 درصد از کل مساحت شهرستان در کلاس محدودیت متوسط تا شدید قرار دارد. نتایج ارزیابی زمین در دو سناریوی محیط زیستی و اجتماعی- اقتصادی نشان داد که با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و بحران محیط زیستی دریاچه ارومیه، سناریوی توسعه کشاورزی پایدار می تواند به عنوان یک آلترناتیو مؤثر توسعه در نواحی دور از دریاچه، از تمرکز فزاینده فعالیت ها در حاشیه دریاچه کاسته و در کاهش مشکلات دریاچه ارومیه و حفاظت از آن مؤثر باشد.
