لیلا حسینی؛ علیرضا محمدی؛ حسن خاوریان نهزک؛ حجت ارژنگی مستعلی بیگلو
چکیده
چکیدهطرح مسئله: مسئله معلولیت در ایران و حضور معلولان در شهرها یکی از چالش‌های اصلی پیش روی مدیران و برنامه‌ریزان شهری است. درک نیازها و محدودیت‌های پیش روی معلولان نیازمند انجام تحلیل‌های فضایی ...
بیشتر
چکیدهطرح مسئله: مسئله معلولیت در ایران و حضور معلولان در شهرها یکی از چالش‌های اصلی پیش روی مدیران و برنامه‌ریزان شهری است. درک نیازها و محدودیت‌های پیش روی معلولان نیازمند انجام تحلیل‌های فضایی مناسب است.هدف: هدف این پژوهش تحلیل وضعیت پراکنش و تراکم فضایی و همچنین شناخت الگوی توزیع فضایی پراکندگی معلولان و افراد کم‌توان و ارتباط آن‌ها با سایر متغیرهای جغرافیایی و برنامه‌ریزی آینده‌نگر برای معلولان است.روش پژوهش: برای این منظور از فنون آمار فضاییGIS استفاده‌شده است. داده‌های موردنیاز این پژوهش شامل اطلاعات مربوط به 16208 نفر معلول شهر اهواز است که تا سال 1396 توسط سازمان بهزیستی استان خوزستان ثبت‌شده‌اند. برای انجام تحلیل‌ها از روش‌هایی مثل نقشه نقطه‌ای، فاصله استاندارد، موران جهانی یا خوشه‌های بالا و پایین، روش لکه‌های داغ، شاخص میانگین نزدیک‌ترین همسایه، میانگین و بیضی انحراف استاندارد، مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی و شاخص خودهمبستگی فضایی استفاده‌شده است.نتایج: یافته‌ها نشان دادند که تراکم فضایی معلولان در محله‌های شماره 27، 16و 93 بالاتر از سایر محله‌ها بود. مرکز میانگین افراد معلول و ناتوان منطبق بر مرکز شهر است. پراکنش فضایی افراد ناتوان در سطح شهر اهواز توزیع خوشه‌ای دارد و دارای خودهمبستگی فضایی است. همچنین بین تراکم جمعیتی و توسعه‌یافتگی محلات و حمل‌ونقل عمومی با پراکنش معلولان رابطه معناداری وجود دارد. جمع‌بندی پژوهش و رجوع به آمارهای موجود در این زمینه نشان می‌دهد که معلولیت مورد غفلت قرار‌گرفته و دلیل آن هم فقدان یک رویکرد اجتماعی کل‌نگراست.نوآوری: در این مقاله، مسئله معلولیت با رویکرد فضایی تحلیل‌شده است. همچنین ارتباط مکانی معلولیت و متغیرهای محیطی اندازه‌گیری شده است.
