محسن پورخسروانی؛ علی مهرابی؛ زهرا امیرجهانشاهی
چکیده
طرح مسئله: گسل‌ها، مهم‌ترین عامل ایجاد زلزله هستند که توانایی‌های لرزه‌ای متفاوتی دارند و زلزله‌های کوچک و بزرگی را ایجاد می‌کنند؛ بنابراین شناسایی خطاهای موجود در هر منطقه و شناخت نوع و دامنة فعالیت ...
بیشتر
طرح مسئله: گسل‌ها، مهم‌ترین عامل ایجاد زلزله هستند که توانایی‌های لرزه‌ای متفاوتی دارند و زلزله‌های کوچک و بزرگی را ایجاد می‌کنند؛ بنابراین شناسایی خطاهای موجود در هر منطقه و شناخت نوع و دامنة فعالیت گسل‌ها، آسیب‌های عملکرد آنها را به‌شدت کاهش می‌دهد.
هدف: این پژوهش سعی دارد رابطة شاخص خط‌وارگی گسل‌ها را با لرزه‌خیزی در محدودة خطوط ریلی استان هرمزگان ارزیابی کند.
روش: شاخص خط‌وارگی، معیاری کمّی از شدت گسلش هر منطقه، تابعی است که در پردازش آن تعداد، طول و تقاطع گسل‌ها در واحد سطح محاسبة مکانمند می‌شود. بدین منظور گسل‌های منطقه در فاصلة 100کیلومتری از خطوط ریلی با استفاده از نقشه‌های زمین‌شناسی و تصاویر رادار استخراج، سپس شاخص خط‌وارگی[1] با بهره‌گیری از نرم‌افزار Arc GIS محاسبه و درنهایت با استفاده از این شاخص نقشة مکانی تهیه شد.
نتایج: بررسی ارتباط داده‌های لرزه‌ای و تراکم گسلی با الگوی توزیع شاخص خط‌وارگی نشان‌دهندة همبستگی نسبی تراکم گسل‌ها و همچنین الگوی توزیع زلزله‌ها با شاخص خط‌وارگی در محدودة مطالعاتی است؛ به‌طوری‌که یافته‌های پژوهش نشان داد 33/15درصد از کل لرزه‌های رخ‌داده در منطقه (لرزه‌های بیش از 4 ریشتر) در طبقة شاخص Pf5 واقع شده‌اند که فقط 62/4درصد از کل مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است؛ همچنین فقط 54/3درصد از زلزله‌های رخ‌داده در طبقة با شاخص Pf1 قرار گرفته‌اند که بیشترین درصد (07/27درصد) از منطقه را به خود اختصاص داده است؛ به بیان دیگر با افزایش شاخص خط‌وارگی، تراکم زلزله‌های رخ‌داده در منطقه نیز بیشتر می‌شود.
نوآوری: این پژوهش به دلیل بررسی تراکمی گسل‌ها و همچنین بررسی رابطة مساحت خط‌وارگی گسل‌ها با تعداد زمین‌لرزه‌ها در نوع خود بی‌سابقه است.
[1] lineament factor Photo
